Ana Pejović: Kulturno nasleđe – zamajac za budućnost Evrope

Ana Pejović: Kulturno nasleđe – zamajac za budućnost Evrope

Evropska godina kulturnog nasleđa može biti prilika da preispitamo ono što znamo u kontekstu savremenih društvenih polemika. O potencijalima kulturnog nasleđa naših prostora, kao i njegovom značaju u evropskom kontekstu razgovarali smo s Anom Pejović, koordinatorkom udruženja Krokodil.

Šta je za vas evropsko kulturno nasleđe?

Evropsko kulturno nasleđe predstavlja raznoliku, bogatu, inspirativnu zajednicu istorijskih artefakata, događaja, mozaik koji predstavlja Evropu u svoj njenoj širini, kao kontinent koji u sebi sadrži toliko distinktnih kultura. Kao takvo, ono predstavlja važan zamajac i za buduće generacije, i osnovu za ponovno razmišljanje i uspostavljanje drugačijih, dinamičnijih odnosa kako unutar jedne zajednice, tako i među različitim zajednicama koje čine Evropu. Kulturno nasleđe pruža priliku za nove narative, i za modernije čitanje i shvatanje kulturne istorije, i njeno povezivanje sa savremenim dobom.

Koji istorijski periodi i događaji iz srpske istorije su vama značajni i zanimljivi sa stanovišta zajedničkog evropskog kulturnog prostora, zajedničke istorije?

Pre svega, to bi bilo nasleđe antifašizma. Iako nije strogo vezan uz kulturu, on je u doba druge Jugoslavije bio osnov za pronalaženje novih odnosa i novih narativa u promišljanju kulture. Njegova slobodarska načela, načela pravde i morala jesu važan segment kulturnog nasleđa ove zemlje.

Takođe, tu je i period modernizacije srpske države nakon konačnog oslobođenja 1863. godine, kad Srbija pokušava da uhvati korak sa zapadnim zemljama, i kada se dešava otvaranje prema tim kulturama.

Iako sigurno ne najsvetliji period srpske istorije, period vladavine Osmanlija jako je interesantan i inspirativan spram balkanskih zemalja koje su bile deo Osmanskog carstva, ali i šireg područja Kavkaza i Male Azije, u kojima postoje manje poznate, ali jednako interesantne kulturne sličnosti i isprepretanosti.

Meni lično najdraži jeste upravo period stvaranja socijalističke Jugoslavije, kao modernizacijski proces koji je kulturu imao visoko u sopstvenim prioritetima. Omeđeni jezikom, pripadamo istom kulturnom prostoru o kome, nažalost, sve manje znamo.

Na koje načine prema vašem mišljenju treba razvijati svest i osnaživati osećanje pripadnosti toj zajedničkoj istoriji i vrednostima?

Pre svega pronalaženjem neutralnog, savremenog narativa koji bi bio daleko i od nacionalističkih tendencija, ali i od ideoloških pritisaka. Važnu ulogu u tome trebalo bi da ima obrazovni sistem, koji je nažalost oduvek opterećen trenutnim političkim strujanjima.

Da li biste istakli neki projekat savremenog stvaralaštva koji se bavi kulturnim nasleđem koji vam se posebno dopada?

Smatram da su sjajni početni koraci napravljeni u projektu Senjskog rudnika, kao jednog od sjajnih primera industrijskog nasledja u Srbiji. Industrijsko nasleđe je na posebno niskim granama, pa bih ovaj projekat istakla, u nadi da će se i ostvariti prvobitni planovi osnivanja grada-muzeja.

Da li biste istakli neki projekat u oblasti kulturnog nasleđa koji uspešno sarađuje sa drugim sektorima?

Potencijal koji pojedini projekti kulturnog nasledja imaju u transkulturalnoj saradnji često se svode na puko turističko predstavljanje. Pozitivni primeri saradnje kroz kreativne industrije jesu recimo brend Folkk, koji koristi nematerijalno nasleđe pirotskog ćilima, i uopšteno ručnih radova.

Na koji način će vaša оrganizacija učestvovati u obeležavanju Evropske godine kulturnog nasleđa?

U ovoj godini započinjemo s projektom Istoričari protiv revizionizma, koji će velikim delom biti posvećen jugoslovenskom nasleđu.
 
 

Ana Pejović (r. 1980 u Prijepolju, Srbija, tada SFR Jugoslavija), diplomirala je na odseku za engleski jezik i književnost Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu. Od 2002. do 2008. godine radila je u izdavačkoj kući Rende kao lektorka, asistentkinja urednika i urednica. Od 2009. do 2011. radila je u beogradskoj podružnici hrvatske izdavačke kuće VBZ, kao asistentkinja urednika i urednica. Tokom devet godina rada u izdavaštvu, uredila je više od dve stotine knjiga, uglavnom savremenih naslova iz regiona i Evrope. S engleskog je prevela nekoliko knjiga, među kojima je i “Britanski muzej propada”, autora Dejvida Lodža. Godine 2009. zajedno s Vladimirom Arsenijevićem osniva Udruženje Krokodil, u kom radi kao menadžerka projekata i glavna koordinatorka. Aktivno je uključena u sve poslove i oblasti delovanja Udruženja Krokodil – festivale, gostovanja, s posebnim naglaskom na KROKODILovu Kuću za pisce.